Blog

22

Bezglutenowy probiotyk dla chorych na celiakię

11/06/2017

Bezglutenowy probiotyk dla chorych na celiakię

11/06/2017

Drukuj
UDOSTĘPNIJ

Naukowcy ustalili, że mikrobiota jelit w celiakii uboga jest w bakterie probiotyczne z rodzajów Bifidobacterium i Lactobacillus. Co więcej: uszkodzenia śluzówki jelita obecne są u ponad 33% dorosłych pacjentów z celiakią, stosujących ścisłą dietę bezglutenową. Jednocześnie, jak dowodzą inne badania, nawet rygorystyczna dieta bezglutenowa nie jest w stanie przywrócić właściwej kompozycji mikrobioty jelitowej. Dlatego tak ważna jest dieta bogata w naturalne probiotyki (maślanka, kefir, zakwas buraczany, kiszonki). Również jedna z nowszych rekomendacji dietetycznych w celiakii zakłada stosowanie suplementów diety zawierających żywe szczepy bakterii probiotycznych o udowodnionej skuteczności. Jednym z takich probiotyków jest SanProbi – suplement oznaczony jako probiotyk bezglutenowy. Oto artykuł autorstwa dr n. med. Karoliny Skoniecznej-Żydeckiej z Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.

Mikrobiota jelitowa – co to jest?

W jelitach człowieka znajduje się ponad 1000 różnych gatunków bakterii, które łącznie z występującymi w tym organie grzybami oraz wirusami tworzą mikrobiotę jelitową. Mikroflora jelitowa zdominowana jest przez bakterie należące do typów Firmicutes oraz Bacteroidetes. Mniej liczne są typy Proteobacteria oraz Actinobacteria i Fuscobacteria. Mikroorganizmy jelitowe są kluczowe dla zachowania zdrowia. W drodze fermentacji uczestniczą w rozkładzie niestrawionych resztek pokarmowych, a produkty tych przemian -krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – odżywiają komórki nabłonka jelitowego i determinują jego parametry morfologiczne, tj. liczbę komórek wyściełających kosmki i w kryptach. Szczególną rolę odgrywa w tym aspekcie produkcja maślanu, którego dominującymi producentami są Faecalibacteriumprausnitzii, z rodzaju Clostridium oraz Butyrivibrio i Eubacterium. Wybrane rodzaje bakterii jelitowych produkują witaminy, głównie K oraz z grupy B, oraz zwiększają przyswajalność składników mineralnych. Udowodniono również, że pomagają zachować równowagę gospodarki lipidowej. Co istotne, bakterie jelitowe produkują śluz, który chroni nabłonek jelitowy przed kolonizacją drobnoustrojami chorobotwórczymi. Mikroorganizmy tworzące ekosystem jelitowy sprawnie i szybko eliminują szkodliwe antygeny obecne w świetle jelita, np. bakterie chorobotwórcze, niestrawione składniki pokarmowe. Proces ten odbywa się w drodze molekularnej, w wyniku której produkowane są komórki i czynniki prozapalne celem ich eliminacji. Jednocześnie obecność prawidłowej mikrobioty jelitowej gwarantuje wytworzenie odporności wobec bakterii pożytecznych i składników diety. Dzięki takim mechanizmom organizm nie wyzwala reakcji odpornościowych na pożywienie (za wyjątkiem alergii i nietolerancji) i własne bakterie jelitowe.

Przepuszczalność bariery jelitowej

Kolonizacja jelit rozpoczyna się już przy porodzie, przy czym poród naturalny jest gwarantem właściwej kolonizacji jelita przez drobnoustroje pochodzące z dróg rodnych mamy, podczas gdy cięcie cesarskie prowadzi do zasiedlenia jelita przez bakterie obecne na sali operacyjnej. Rozwojowi flory bakteryjnej jelit służy oczywiście karmienie naturalne. Sposób karmienia małego dziecka, a następnie rozszerzanie jego diety decydują o składzie mikrobioty. Mleko matki zawiera składniki korzystnie wpływające na rozwój bakterii w jelicie. Choć skład mikroflory jelitowej jest w miarę stabilny, to stosowanie leków (głównie antybiotyków, steroidów, inhibitorów pompy protonowej czyli leków na zgagę) oraz występowanie stanów zapalnych w obrębie przewodu pokarmowego narusza tę równowagę i prowadzi do dysbiozy.

Są to zaburzenia w składzie zarówno ilościowym, jak i jakościowym mikrobioty jelitowej, które wywołują wzrost przepuszczalności bariery jelitowej. Pod tym pojęciem kryje się fizyczna struktura obecna w jelicie, którą tworzą komórki nabłonkowe pokryte warstwą ochronnego śluzu zasiedlanego mikrobiotą jelitową oraz komórki układu krwionośnego, chłonnego, immunologicznego i nerwowego obecne w jelicie. Ściany jelita są fizjologicznie przepuszczalne, dzięki czemu możliwe jest wchłanianie składników odżywczych z pożywienia do krwi. Jednak kiedy przepuszczalność rośnie, do krwi przedostawać się mogą bakterie oraz niestrawione składniki pokarmowe, które rozprowadzane po organizmie mogą być przynajmniej częściowo odpowiedzialne za występowanie chorób metabolicznych, autoimmunologicznych, neurorozwojowych i psychicznych. Wyniki badań naukowych dowodzą, że mikrobiota jelitowa może być jednym z czynników patogenetycznych celiakii.

Mikrobiota jelitowa w celiakii

Istotą celiakii jest nadwrażliwość organizmu na jedną z frakcji glutenu – gliadynę. Po spożyciu produktów zawierających gluten rozwija się stan zapalny błony śluzowej jelita. Oprócz czynników genetycznych odgrywających rolę w etiologii celiakii, istnieje wiele czynników środowiskowych, z których część związana jest z mikrobiotą jelitową. Zauważono, że dzieci urodzone cięciem cesarskim i o niskiej masie urodzeniowej (wykazujące niedojrzałość układów) mają większe ryzyko rozwoju celiakii. Również niewłaściwy skład mikroflory jelitowej w okresie niemowlęcym, związany zarówno z zakażeniami rotawirusowymi jak i antybiotykoterapią sprawia, że rośnie prawdopodobieństwo rozwoju nietolerancji na gluten.

Badania składu mikrobioty jelitowej u pacjentów z celiakią dowiodły, że wykazuje ona duże zróżnicowanie osobnicze. Ustalono, że mikrobiota jelit w celiakii uboga jest w bakterie probiotyczne z rodzajów Bifidobacterium i Lactobacillus, zaś obfituje w potencjalnie chorobotwórcze Bacteroides–Prevotella, Clostridium Histolitycum, Eubacteriumrectal–C. coccoides. U pacjentów znajdujących się na diecie eliminacyjnej odkryto zaś, że rośnie liczba bakterii E. coli oraz  Staphylococcus. Co więcej, nosicielstwo niekorzystnych genotypów HLA-DQ2 oraz HLA-DQ8 predysponujących do celiakii wydaje się mieć związek ze opisanymi zmianami w składzie ekosystemu jelitowego. W eksperymentach ustalono również, że pacjenci z celiakią i zmianami dysbiotycznymi w jelicie produkują istotnie mniej wewnątrzwydzielniczej immunoglobuliny A wchodzącej w skład śluzu jelitowego stanowiącego pierwszą linię obrony przez patogenami.

Jelita potrzebują wsparcia

Według najnowszych danych uszkodzenia śluzówki jelita obecne są u ponad 33% dorosłych pacjentów z celiakią stosujących ścisłą dietę bezglutenową, pomimo zauważalnej redukcji objawów choroby oraz poprawy wskaźników laboratoryjnych. Jednocześnie jak dowodzą inne badania, nawet rygorystyczna dieta bezglutenowa nie jest w stanie przywrócić właściwej kompozycji mikrobioty jelitowej.  Kiedy zatem w wyniku dysbiozy w przebiegu celiakii rozszczelnia się bariera jelitowa, produkowane są komórki i mediatory układu odpornościowego, wywołując stan zapalny błony śluzowej jelita. Co więcej, jak podają naukowcy, przewlekły stan zapalny w jelicie dzieci z celiakią może prowadzić do niedożywienia i wywierać negatywny wpływ na rozwój fizyczny i poznawczy.

Probiotyki  w celiakii

Jedna z nowszych rekomendacji dietetycznych zakłada stosowanie probiotyków w celiakii –  suplementów diety zawierających żywe szczepy bakterii probiotycznych o udowodnionej skuteczności. Przyjmowanie probiotyków pomaga ustalić równowagę w kompozycji mikrobioty jelitowej, co może złagodzić manifestacje kliniczne nietolerancji na gluten. Po ustąpieniu objawów, w przebiegu stosowania diety bezglutenowej, probiotyki namnażając się w jelicie zmniejszają liczbę drobnoustrojów patogennych i potencjalnie chorobotwórczych, co gwarantuje wsparcie dla odbudowy własnej – unikatowej mikroflory. Jednocześnie biorąc pod uwagę szereg funkcji pełnionych przez drobnoustroje jelitowe, przyjmowanie probiotyków w celiakii ma działanie immunomodulujące, co pomaga ograniczyć aktywację immunologiczną wobec żywności i bakterii pożytecznych. W konsekwencji zatem stosowanie probiotyków pomaga uszczelnić barierę jelitową i zapobiega rozwojowi stanu zapalnego w śluzówce jelita.

Sprawdzaj skład probiotyku

Jedna z nowszych rekomendacji dietetycznych w celiakii zakłada stosowanie suplementów diety zawierających żywe szczepy bakterii probiotycznych o udowodnionej skuteczności. Przyjmowanie probiotyków bez glutenu pomaga ustalić równowagę w kompozycji mikrobioty jelitowej, co może złagodzić manifestacje kliniczne nietolerancji na gluten. Po ustąpieniu objawów, w przebiegu stosowania diety bezglutenowej, probiotyki namnażając się w jelicie zmniejszają liczbę drobnoustrojów patogennych i potencjalnie chorobotwórczych, co gwarantuje wsparcie dla odbudowy własnej – unikatowej mikroflory. Jednocześnie biorąc pod uwagę szereg funkcji pełnionych przez drobnoustroje jelitowe, przyjmowanie probiotyków w celiakii ma działanie immunomodulujące, co pomaga ograniczyć aktywację immunologiczną wobec żywności i bakterii pożytecznych. W konsekwencji zatem stosowanie probiotyków pomaga uszczelnić barierę jelitową i zapobiega rozwojowi stanu zapalnego w śluzówce jelita. Jak przyjmować probiotyk, by przyniósł najwięcej korzyści pacjentowi z celiakią? Wystarczy jedna kapsułka dziennie, ale uwaga: probiotyków nie wolno popijać ciepłym płynem. Najlepsza, najbardziej neutralna jest woda lub sok – ale uwaga: nie należy popijać probiotyków ani wielu innych leków sokiem grapefruitowym. 

KOMENTARZE (22)

adam 26/05/2022 01:15
Szkoda, że nie odpowiedziała Pani na komentarz wyżej. Na pytanie Pani Pauliny. Przez takie akcje powątpiewa się w intencje li dostrzega się wyłącznie wpis sponsorowany.
Marta Krzyżanowska-Sołtysiak 22/06/2022 09:22
Adam, komentarza z pytaniem o literaturę nie zauważyłam. Ale wystarczy czytać ze zrozumieniem tekst. W pierwszych zdaniach artykułu jest podane, kto JEST JEGO AUTOREM, zobacz: - Oto artykuł autorstwa dr n. med. Karoliny Skoniecznej-Żydeckiej z Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Paulina 20/07/2020 17:40
Czy mogę prosić o przytoczenie literatury, z której Pani korzystała? Z góry dziękuję, Paulina.
Marta Krzyżanowska-Sołtysiak 22/06/2022 09:21
Paulino - jest to napisane w pierwszych linijkach tekstu - to artykuł autorstwa pani doktor - Oto artykuł autorstwa dr n. med. Karoliny Skoniecznej-Żydeckiej z Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Katarzyna 30/07/2019 23:31
Witam, Bezglutenowa mamo Czy ten SanProbi jest również dla osób z nietolerancją laktozy? Podaje go pani córce? Nasze dzieci są w podobnym wieku i chciałabym się dowiedzieć jak go stosować? To znaczy czy ktory dokładnie wybrać dla dzieci i czy jak go zażywać? Dziękuję bardzo
Marta Krzyżanowska-Sołtysiak 31/07/2019 09:10
Najlepiej zapytać lekarza, ale ja Zosi podawałam San Probi Ibs.
Magda 18/06/2019 08:47
witam, mam pytanie do Bezglutenowej Mamy Jestem mama 21 miesięcznej córeczki, która zmaga się z częstymi biegunkami. Szukam już różnych przyczyn od czego one pochodzą, np. ząbkowanie, robaki. Przez okres jesienno -zimowy lekarz sugerował, że może być to spadek odporności u tak małych dzieci i polecił brać cały czas probiotyk dicloflor w kropelkach. Jednak jest już czerwiec problem jest dalej. Jak to u nas wygląda? A więc nie ma biegunek gdy podaję probiotyk przez 2- 3 dni, 2x po 10 kropli. potem odstawiam. I jest spokój przez okolo 2 tygodnie. Przy czym dziecko nie ma żadnej diety (nie odstawiam glutenu, wszystko podaję do jedzenia - choć różnie z tym apetytem w momencie kiedy są biegunki). Moje pytanie czy może to być celiaklia jeśli dalej je gluten? Czy probiotyk może hamować oznaki celiakli (czyli hamować biegunki po nie tolerancji glutenu) i działać w jelitach do 2-3 tygodniu? Czy raczej biegunki byłyby cały czas niezależnie od podawania probiotyku? Bardzo proszę o odpowiedź na maila.
Agnieszka 04/02/2019 17:00
Witam. Mam stwierdzoną celiakie od 8msc niestety kosmki nic się nie odbudowywuja pomimo diety której się trzymam. Czy mogę zacząć brać na własną rękę takie priobiotyki? Czy potrzebna jest do tego konsultacja z lekarzem? Jeszcze jedno pytanie czy chorujac na celiakie priobiotyki bierze się już do końca życia czy tylko przez pewien okres? Pozdrawiam
Bezglutenowa Mama 04/02/2019 20:47
Agnieszko, kosmki u dorosłych odbudowują się dłużej niż u dzieci, nawet 3-5 lat. Skąd wiesz, że masz nieodbudowane? Miałaś gastroskopię? Odnośnie probiotyków - najlepiej skonsultować z lekarzem łykanie probiotyków. Są różne szkoły: jedni mówią, by brać je cały czas, inni - by łykać 3 miesiące, a potem co miesiąc tylko przez 10 dni....
ada 07/09/2017 19:56
ja stosuje Vivomixx,bardzo dobry,ma dużą ilośc bakterii i wiele szczepów bakterii.
izabela 21/06/2017 05:02
Jakie inne probiotyki najlepiej zarejestrowane jako lek lub wyrob medyczny moze pani polecic?
Bezglutenowa Mama 21/06/2017 07:29
Ja używam naprzemiennie 3: SanProbi, Dicoflor, Multilac.
Magdalena 14/06/2017 20:08
A jaki probiotyk jest polecany dla dzieci z celiakią? Boję się jeszcze pięciolatce podawać tabletki:(
Joanna 23/07/2017 18:51
Polecam Acidolac Junior Misio tabletki o smaku białej czekolady, nie zawierają glutenu(info w ulotce), można je gryźć, sa konsystencji czekolady, dla dzieci od 3 lat. Ja jestem na diecie bezglutenowej od 3 lat i stosuje misie w trakcie i po antybiotykoterapii. Moj syn,(obecnie 8 lat), który nie ma celiakii, też je dostaje w trakcie i po leczeniu antybiotykiem i bardzo mu smakują. To właśnie dzięki temu że kupiłam je dla syna jak był mały dowiedziałam się że są bezglutenowe :)
Bezglutenowa Mama 24/07/2017 08:42
Joanno, a jaki jest skład probiotyków, o których mówisz?
Joanna 25/07/2017 21:49
Poniżej podaję fragment ulotki dotyczącej Acidolac Junior misio-tabletki o smaku białej czekolady, która jest dostępna na stronach internetowych. Być może, zamieściłam wpis dotyczący miso-tabletek pod niewłaściwym artykułem - ja stosuję misio tabletki tylko przy i po antybiotykach. Skład: "substancja słodząca - maltitol, olej palmowy, odtłuszczone mleko w proszku, fruktooligosacharydy (FOS), aromat, emulgator - lecytyna, liofilizowany szczep bakterii Lactobacillus acidophilus, liofilizowany szczep bakterii Bifidobacterium lactis, przeciwutleniacze - mieszanina tokoferoli (zawiera soję), estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego."
Bezglutenowa Mama 26/07/2017 12:08
No, skład trochę "bogaty"....
Bezglutenowa Mama 14/06/2017 21:13
Na SanProbi jest podane, iż można je podawać dzieciom od 3 roku życia. Tak jak u dorosłych, tak samo u dzieci probiotyk jest wskazany - zarówno w suplementacji, jak i w jadłospisie - to kiszonki, jogurty itd.
Magdalena 15/06/2017 02:19
Bardziej, chodziło mi o to, że obawiam się połykania tabletek przez takie małe dziecko. Czy są odpowoedniki w kroplach?
Bezglutenowa Mama 15/06/2017 22:32
Przepraszam, nie zrozumiałam pytania. Niemal od urodzenia podawałam probiotyki moim dzieciom (problemy z tolerancją laktozy w pokarmie naturalnym) - wsypywałam proszek z kapsułki do strzykawki, dolewałam wodę, mieszałam i podawałam dzieciom. Od niedawna połykają tabletki sami, ten system ze strzykawką stosowaliśmy jednak dość długo.
Joanna 14/06/2017 19:14
Witam, czy Pani też stosuje probiotyki? Czy powinno je się brać nonstop? Pytam, bo celiakię miałam zdiagnozowaną w październiku 2015r. a po 1,5roku ścisłej diety i przy zerowych przeciwciałach, jelita ciągle były z zanikiem kosmków 3b. Czy tak długi okres regeneracji jest możliwy? Może probiotyki byłyby pomocne w procesie odbudowywania kosmków? Pozdrawiam
Bezglutenowa Mama 14/06/2017 21:09
Tak, stosuję, zazwyczaj w systemie: 3 miesiące non stop, a potem przez 10 dni w miesiącu - i tak co miesiąc. Jelita dorosłych regenerują się znacznie dłużej, niż u dzieci - nawet do 5 lat. Myślę, że probiotyki są dużym wsparciem przy regeneracji kosmków.
Co nowego?

Instagram

Bądź na bieżąco

Newsletter

Zapisz się