[Aktualizacja wrzesień 2022 r.]
Jedna z czytelniczek spytała, które mrożonki są bezpieczne dla celiaków. Miała wątpliwości, bowiem na różnych forach i grupkach były sprzeczne informacje. Faktem jest, że trudno znaleźć w sklepach mrożone warzywa czy owoce, które miałyby na etykiecie napis "produkt bezglutenowy". Skąd zatem wiedzieć, które mrożonki są bezglutenowe?
To bardzo proste. Zgodnie z prawem unijnym na etykietach produktów muszą być podane wszystkie alergeny, w tym gluten i pszenica. Jeśli znajdziecie je na liście składników lub alergenów krzyżowych, nie kupujcie. Pamiętajcie o najważniejszej zasadzie: etykietę trzeba sprawdzić każdorazowo przed zakupem, bo skład produktu może się zmieniać na przestrzeni czasu i nagle może tam się pojawić glutenowy składnik. Szczegóły zobaczcie na zdjęciach i w opisach poniżej.
Czytam etykiety wszystkich kupowanych produktów. Zawsze, zanim włożę coś do koszyka sklepowego. Gdy szukam bezglutenowych mrożonek, robię to samo, rzecz jasna. A co tam trzeba wyczytać? Jak to sprawdzić?
Interesuje nas skład mrożonki. Jeśli nie ma tam słów takich jak gluten, pszenica, zboża, owies, jęczmień, żyto - produkt wygląda na bezpieczny. Ale trzeba jeszcze sprawdzić ewentualne ostrzeżenia o alergenach krzyżowych. Jeśli jest napis w stylu: "może zawierać gluten" lub "w zakładzie używane są zboża" - produkt jest ryzykowny i nie kupujemy. Wydaje się proste, prawda? Zapewniam, że takie jest, ale jest kilka pułapek, które musicie poznać.
Wiele sieci handlowych ma swoje marki własne także w kategorii mrożonek. Uwaga: w ramach danej marki (np. Mroźna Kraina, Freshona itp.) jedne produkty mogą być bezpieczne dla osób na diecie bezglutenowej, a inne zawierają już gluten lub są nim zanieczyszczone. Zobaczcie to na przykładzie (zdjęcie obok i poniżej) mieszanki chińskiej oraz zupy kalafiorowej Mroźny Ogród w Dino. Chińszczyzna to mrożonka bezglutenowa, natomiast zupa kalafiorowa jest zanieczyszczona glutenem i zabroniona w diecie bezglutenowej. Dlatego patrz punk pierwszy: przed zakupem zawsze czytaj etykietę.
Mączne mrożonki musimy omijać szerokim łukiem, ale jest dobra wiadomość dla osób z celiakią. Od 2019 r. są w Polsce gotowe, mrożone pierogi bezglutenowe marki Mateo - 3 smaki. To jedyna marka w Polsce i pewnie w Europie, która wprowadziła do powszechnej sprzedaży mrożone pierogi bezglutenowe. Na opakowaniu są wyraźnie opisane jako bezglutenowe, a ja widziałam badania z laboratorium. Pierogi są w Auchan, Carrefour, w Delikatesach Centrum, a czasem w osiedlowych marketach.
A co z mrożonymi kopytkami, kluskami śląskimi itp.? W wielu sklepach są mrożone produkty marki JAWO, oznaczone jako bezglutenowe:
Inne mrożonki najczęściej mają dodatek mąki pszennej lub powstają w zakładzie, gdzie jest gluten (zdjęcie poniżej). Dlatego mączne produkty kupujemy tyko z napisem BEZGLUTENOWE.
Uważajcie: nie ulegajcie złudnemu przekonaniu, że mrożonki Mroźnej Krainy (Biedronka) są zawsze bezglutenowe, a Freshony (Lidl) czy Hortexu zawsze mają gluten. Bo jak wspomniałam, w ramach danej marki mogą pojawiać się zarówno produkty z glutenem, jak i bez, bo są wytwarzane w oddzielnych zakładach.
Przekonałam się o tym niedawno podczas zakupów w Lidlu, znajdując w zamrażarce kilka bezpiecznych produktów, które dotąd omijałam szerokim łukiem (zdjęcie obok i poniżej). Znalazłam m. in. bezglutenową mieszankę chińską oraz mrożone owoce.
Podczas zakupów słuchajcie swojej intuicji: jak coś jest w panierce, to niemal w 100% to produkt glutenowy.
Dotyczy to m. in. nuggetsów, paluszków rybnych i wielu gotowych dań. Ale i tak zerknijcie na etykietę, bo w niektórych sieciach są dostępne nuggetsy czy paluszki rybne bezglutenowe, m. in. włoskiej marki Schär. W sezonowej ofercie w Lidlu bywają również takie produkty, oznaczone jako bezglutenowe. Szkoda byłoby je pominąć, prawda?
Powyżej zamieściłam wpis z Facebooka Bezglutenowej Mamy z 2014 r. Wtedy jeszcze nie wszyscy producenci przestrzegali unijnego prawa dotyczącego oznaczania na etykietach alergenów (w tym glutenu i pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa).
Dziś - jesień 2022 r., sytuacja o niebo lepsza. Mrożonki bezpieczne dla celiaków można obecnie kupić niemal we wszystkich marketach czy osiedlowych sklepach, m. in. w Netto, w Kauflandzie, Biedronce, Dino Lidlu. Na sporej części mrożonek widnieje zazwyczaj ostrzeżenie tylko o tym, że produkt może zawierać seler. Ani słowa o glutenie, mleku, soi itp. To oznacza, że zakłady produkcyjne, wytwarzające poszczególne mrożonki dla danych sieci handlowych, nie używają glutenu i innych alergenów, dlatego nie dochodzi tam do zanieczyszczeń krzyżowych glutenem. To bardzo dobra informacja dla osób z celiakią i na diecie bezglutenowej. Z kolei większość (nie wiem, czy wszystkie) mrożonek Hortexu jest zanieczyszczona glutenem i świetnie, że producent o tym informuje.
Niemniej jednak nadal bardzo wiele mrożonek, które mogą się wydawać bezglutenowe, zawiera gluten lub są nim zanieczyszczone. Wracamy zatem do punktu pierwszego: czytajcie aktualne etykiety przed zakupem (a nie w Internecie).