Czy bezinwazyjne badanie USG może pomóc w wykrywaniu celiakii – choroby, która u wielu osób przez lata pozostaje niezdiagnozowana? Okazuje się, że tak.
Podczas tegorocznego Happy Gluten Free Day będzie można wykonać przesiewowe badanie ultrasonograficzne jelit u jednego z najbardziej doświadczonych radiologów w tej dziedzinie. Do Leszna, na zaproszenie Bezglutenowej Mamy, już po raz drugi przyjedzie dr Vlastim Valka z Brna (na zdjęciu powyżej). Zapisz się na największe w Polsce bezglutenowe wydarzenie i skorzystaj z bezpłatnego badania.
Dr Vlastim Válek, specjalista radiolog z Brna, od 2005 roku aktywnie rozwija zastosowanie ultrasonografii w diagnostyce przewodu pokarmowego, szczególnie w rozpoznawaniu celiakii.
Jego zainteresowanie tą dziedziną jest kontynuacją pracy ojca – prof. Vlastimila Valka, uznanego radiologa i obecnego ministra zdrowia Czech. To właśnie on już w latach 90. XX wieku prowadził badania nad zastosowaniem USG w chorobach przewodu pokarmowego, w tym w diagnostyce celiakii.
Co ważne, badania naukowe – zarówno czeskie, jak i austriackie – wskazują, że czułość tej metody wynosi nawet 94%, a swoistość 88%.
Badania naukowe pokazują, że czułość ultrasonografii w wykrywaniu celiakii wynosi aż 94%, a swoistość 88%. Ale co to właściwie znaczy?
👉 Czułość oznacza, jak skutecznie badanie wykrywa celiakię u osób, które naprawdę na nią chorują. Im wyższa, tym mniejsze ryzyko, że choroba zostanie przeoczona.
👉 Swoistość pokazuje, na ile dobrze badanie odróżnia osoby zdrowe od chorych – czyli czy nie pokazuje fałszywego alarmu.
🔍 Mówiąc prościej: jeśli USG "widzi" celiakię tam, gdzie ona rzeczywiście jest, i nie widzi jej tam, gdzie jej nie ma – to jest to bardzo wiarygodne narzędzie.
Celiakia to podstępna choroba, która długo nie daje jednoznacznych sygnałów.
To przewlekła choroba autoimmunologiczna, która rozwija się na skutek nietolerancji glutenu. Jej skutkiem jest uszkodzenie błony śluzowej jelita cienkiego i zaburzenie wchłaniania składników odżywczych.
Objawy bywają bardzo różne: biegunki, wzdęcia, anemia, bóle głowy, depresja, a nawet niepłodność. Wielu pacjentów przez lata nie otrzymuje właściwej diagnozy, średni czas oczekiwania to około 10 lat.
Dlatego rośnie zainteresowanie dodatkowymi metodami wspierającymi diagnostykę. Jedną z nich jest ultrasonografia jelit – bezpieczne i bezbolesne badanie, które może dostarczyć lekarzowi cennych wskazówek na temat stanu jelita cienkiego. Badanie powinno być wykonane przez doświadczonego radiologa, wynik to podstawa do dalszej diagnostyki lub jej zaniechania.
Dr Vlastim Válek z Brna od 2005 roku aktywnie rozwija zastosowanie ultrasonografii w diagnostyce przewodu pokarmowego, szczególnie w rozpoznawaniu celiakii.
Regularnie uczestniczy w spotkaniach celiaków w Brnie, gdzie wraz z zespołem przeprowadza badania przesiewowe. Polskę odwiedzi teraz po raz drugi, na zaproszenie Bezglutenowej Mamy. Podobnie jak w 2024 r. wykona badania u uczestników Happy Gluten Free Day w Lesznie.
Jego zainteresowanie tą dziedziną jest kontynuacją pracy ojca – prof. Vlastimila Valka, uznanego radiologa i obecnego ministra zdrowia Czech. To właśnie on już w latach 90. XX wieku prowadził badania nad zastosowaniem USG w chorobach przewodu pokarmowego, w tym w diagnostyce celiakii.
Na podstawie wieloletnich obserwacji i analiz setek przypadków dr Válek wykazał, że USG jelit może pomóc: wykrywać zmiany w strukturze ściany jelita typowe dla celiakii, ocenić motorykę jelit i obecność powiększonych węzłów chłonnych, zidentyfikować osoby, u których warto rozważyć wykonanie biopsji.
Zarówno czeskie, jak i austriackie – wskazują, że czułość tej metody wynosi nawet 94%, a swoistość 88%.
Trzeba powiedzieć wprost: kosmków jelitowych – struktur odpowiedzialnych za wchłanianie składników odżywczych – nie widać bezpośrednio w obrazie USG, ale doświadczony lekarz radiolog może dostrzec ich zanik pośredni, np.:
To pośrednie oznaki uszkodzenia kosmków jelitowych – głównego problemu w celiakii. To właśnie te objawy, w połączeniu z wynikami badań laboratoryjnych i klinicznych, mogą pomóc szybciej podjąć decyzję o dalszej diagnostyce lub wdrożeniu leczenia.
UWAGA: USG nie zastępuje biopsji ani badań przeciwciał. Ale jest badaniem przesiewowym: pozwala wykryć niepokojące zmiany nawet u osób bez wyraźnych objawów.
U pacjentów z niejednoznacznymi objawami lub nieprzekonującymi wynikami przeciwciał, USG może pomóc lekarzowi zdecydować, czy biopsja jelita cienkiego jest konieczna, a jeśli tak – kiedy najlepiej ją wykonać i z którego odcinka jelita pobrać wycinki.
U pacjentów już zdiagnozowanych USG może być używane jako nieinwazyjna forma monitoringu – pozwala ocenić, czy zmiany w jelitach się cofają, co może świadczyć o skuteczności diety bezglutenowej.
Albo odwrotnie – czy coś nadal nie działa i wymaga korekty.
Badanie nie wymaga przygotowania, nie wiąże się z bólem, promieniowaniem ani narkozą. Może być stosowane u dzieci i dorosłych, a wynik dostępny jest od razu.
Badanie USG może pomóc podjąć decyzję o jej wykonaniu – szczególnie u dzieci lub pacjentów obawiających się inwazyjnych metod. To także realne wsparcie w sytuacjach, gdy wyniki badań laboratoryjnych są niejednoznaczne.
Podczas XI edycji Happy Gluten Free Day 7 czerwca 2025 w Lesznie (Wielkopolska) dr Vlastim Válek osobiście przeprowadzi bezpłatne przesiewowe badania USG jelit u 100 osób. Wybitny czeski radiolog przyjedzie do Leszna już po raz drugi, na zaproszenie Bezglutenowej Mamy (zobacz relację z 2024 r.)
To wyjątkowa okazja, by skorzystać z wiedzy i doświadczenia uznanego specjalisty – bez bólu, bez promieniowania, bez stresu.
Wydarzenie będzie też okazją do spotkań z innymi pacjentami, konsultacji dietetycznych, prelekcji i degustacji produktów bezglutenowych. To wszystko w ciepłej, przyjaznej atmosferze, z myślą o osobach, które zmagają się z celiakią lub podejrzewają jej obecność. Bo to przecież największe w Polsce wydarzenie bezglutenowe!
Nie przegap okazji – zadbaj o swoje jelita i poznaj odpowiedź na pytanie: czy to może być celiakia?
Aby skorzystać z badania USG, zapisz się przez formularz poniżej na XI. Happy Gluten Free Day, przyjdź na wydarzenie 7 czerwca, wejdź na I piętro do STREFY MED i zapisz się osobiście przy stoliku przed gabinetem USG. Liczba miejsc jest ograniczona, limit - 100 miejsc, decyduje kolejność przyjścia.
KOMENTARZE