Kiedy wprowadzać gluten do diety dziecka – temat ten jest wciąż aktualny. Zgodnie z najnowszym systemem żywienia niemowląt gluten należy wprowadzać do diety od 5. miesiąca życia. Ale uwaga: w przypadku dzieci rodziców z celiakią (matki lub ojca) podawanie glutenu rozpoczynamy później. To bardzo ważne dla rozwoju dziecka. Niestety, nadal niewielu lekarzy i położnych informuje o tym rodziców. Zatem kiedy wprowadzać gluten do diety niemowlaka? Przyznam, że często dostaję takie zapytania: „Mam celiakię. Kiedy wprowadzać gluten do diety mojego dziecka?”
Celiakię można rozpoznać tylko wówczas, gdy w diecie dziecka lub dorosłego jest obecny gluten KLIK – jak wykryć celiakię). Gdy więc rodzi się dziecko i w pierwszych miesiącach życia odżywia się wyłącznie mlekiem mamy (lub sztucznym), nie ma możliwości by rozpoznać ewentualną celiakię.
Trzeba włączyć do posiłków gluten i dopiero wtedy oceniać ewentualne reakcje organizmu. Obecnie gluten wprowadza się do diety malca w 5. miesiącu życia. Ale uwaga: dotyczy to tylko dzieci, które w rodzinie nie mają osób chorych na celiakię (dziadka, cioci, brata, kuzynki, mamy itd.).
A jak wprowadza się gluten do diety maluszka? Jak rozszerza się jego dietę o produkty pszenne, żytnie i jęczmienne? Należy to robić stopniowo, np. po łyżeczce ugotowanej kaszki manny dodawanej do mleka albo do zupki warzywnej.
Jeśli nie pojawią się żadne niepokojące reakcje (biegunki, zmiany nastroju i zachowania, zaparcia, bezsenność, nadpobudliwość, zahamowanie wagi i wzrostu, anemia itp.), dietę można rozszerzać o makaron, przekąski zbożowe, pieczywo. Dlaczego nie od razu podajemy bułkę czy chleb? Bo jeśli dziecko zareaguje na gluten, trudniej mu będzie zapomnieć glutenowy smak… Coś o tym wiem, bo żyję z celiakią od 1979 r. 😋
Jeśli po wprowadzeniu do diety kolejnych produktów glutenowych dziecko nadal nie ma żadnej reakcji, to mamy święty spokój ;) – czyli dużą szansę na to, że dziecko nie choruje na celiakię (ale uwaga: celiakia może ujawnić się dopiero w okresie dojrzewania lub w wieku dojrzałym).
Jeśli jednak w rodzinie (u rodziców, dziadków, rodzeństwa, kuzynostwa) występuje celiakia, nasz malec może być genetycznie obciążony ryzykiem zachorowania. I wtedy system żywienia niemowlęcia zmienia się diametralnie. Dziecko rodziców-celiaków lub z rodziny obciążonej celiakią powinno pozostać na diecie bezglutenowej do skończenia 1. roku życia. Dlaczego w tym przypadku inaczej wprowadzamy gluten do diety dziecka?
– Roczne dziecko ma silniejszy układ immunologiczny, niż pięciomiesięczne niemowlę, dlatego wprowadzenie glutenu w starszym wieku działa ochronnie na jelita i cały organizm – wyjaśnia dr med. Iwona Bączyk, specjalista pediatrii i gastroenterologii z poradni dziecięcej Szpitala Klinicznego im. Karola Jonschera w Poznaniu.
Jeśli pięciomiesięczny niemowlak nosi gen celiakii i zetknie się z glutenem, białko może narobić w rozwijającym się, niedojrzałym organizmie więcej szkód. Lepiej i bezpieczniej więc poczekać, aż organizm dziecka będzie silniejszy i lżej zniesie kontakt z ewentualnym alergenem. Tym bardziej, że wiedząc o celiakii w rodzinie, możemy ustrzec dziecko przed skutkami toksyczności glutenu. Zatem rok na diecie bezglutenowej może zadziałać ochronnie, a jednocześnie ten system żywienia nie wyrządzi maluszkowi żadnej krzywdy. Oczywiście pod warunkiem, że będzie to zdrowa dieta bezglutenowa, a nie oparta o gotowce ze sklepu ze złym składem.
Gdy więc malec skończy rok, wprowadzamy gluten w identyczny sposób, jak u niemowlaka. Po łyżeczce ugotowanej kaszki manny do obiadu czy deseru, stopniowo zwiększając ilość glutenu. Potem do diety dołączamy makarony, kasze glutenowe, przekąski, pieczywo. I bacznie obserwujemy dziecko.
Z doświadczenia wiem, że dziecko genetycznie obciążone celiakią warto odpowiednio wcześniej zarejestrować na NFZ w poradni gastrologicznej dla dzieci (bo potem, gdy pojawi się potrzeba wykonania badań, poradnia może już nie mieć miejsc). Dzięki temu nasz smyk zaczyna jeść gluten i od razu ma zarezerwowane miejsce u specjalisty. Warto iść do poradni nawet wówczas gdy wydaje nam się, że malec nie ma żadnych objawów celiakii. Lepiej, niech zweryfikuje to lekarz.